متیو بال، سرمایهگذار و رئیس سابق استراتژی در آمازون استودیوز، متاورس را با هفت ویژگی توصیف کرده است: متاورس همیشه فعال و «روشن» است؛ بهصورت زنده و در زمان واقعی تجربه میشود؛ میتواند میزبان هر اندازه مخاطب باشد؛ دارای اقتصادی کاملا پویا و مختص به خود است؛ در سراسر پلتفرمها و دنیاهای دیجیتال و فیزیکی گسترده شده است؛ امکان انتقال داراییهای دیجیتال در سراسر این پلتفرمها وجود دارد؛ تجربیات و محتوای آن توسط کاربران و شرکتهای بزرگ ایجاد میشود.
به عبارت دیگر، متاورس شبکهای بسیار گسترده از محیطهای مجازی همیشه فعال است که در آن افراد میتوانند در قالب آواتار یا به کمک عینکهای واقعیت افزوده با یکدیگر و اشیا دیجیتال اطراف خود تعامل داشته باشند؛ یعنی ترکیبی از واقعیت مجازی همهجانبه، بازی نقشآفرینی آنلاین چندنفره و وبگردی.
آیا متاورس میتواند جایگزین اینترنت شود؟
مارک زاکربرگ، متاورس را توصیفی از اینترنت میداند و معتقد است این فناوری نسخه ارتقا یافته از اینترنت محسوب میشود که کاربران در آن میتوانند تجربهای متفاوت نسبت به تجربه کار با اپلیکیشنهای دوبعدی و صفحات وب داشته باشند. سونی هم نظر مشابهی دارد و این کمپانی هم متاورس را نوعی زمین بازی آنلاین میداند که کاربرانش میتوانند همراه با دوستان خود از انجام بازیهای چند نفرهای مثل فورتنایت و یا تماشای فیلم و سریالی در نتفلیکس و سایر پلتفرمهای استریم ویدیو مشابه لذت ببرند؛ بنابراین اگر به متاورس به عنوان فضایی برای بازی کردن، تماشای فیلم و خرید آیتمهای مجازی نگاه کنیم، میبینیم که چنین فضایی شباهت زیادی به اینترنت دارد.
البته این را در نظر بگیرید که یکی از مزایای اصلی متاورس القای حسی جدید به کاربر است. به عبارت دیگر متاورس این حس را به شما القا میکند که در یک فضا حضور فیزیکی دارید و میتوانید با سایر افراد ارتباط و تعامل برقرار کنید؛ مثلاً چنانچه با همکاران خود در یک متاورس حضور داشته باشید، میتوانید در سرویسی مثل Spatial و Facebook Horizon دور یک میز مجازی در کنار یکدیگر جمع شوید. مطمئناً حضور مجازی در چنین فضایی بهتر از مشاهده کردن افراد در پنجرههای کوچک ایجاد شده در کنار یکدیگر در مانیتور است.
اما برای این که یک متاورس بتواند جایگزین اینترنت شود، باید بخشهای جدیدی را به آن اضافه کنید. به عنوان مثال ایجاد یک اتاق پروو مجازی در متاورس باعث میشود بتوانید در چنین فضایی ظاهر خود با لباسهای مختلف به راحتی برانداز کنید، مطمئناً این کار نیازمند ایجاد یک فروشگاه مجازی کامل نیست و تنها کافی است بین مدلهای دوبعدی و سه بعدی سوییچ شود.
سه مفهوم کلیدی متاورس
وقتی درباره متاورس صحبت میکنیم، مهم است با سه مفهوم کلیدی آن نیز آشنا شویم: حضور (presence)، تعاملپذیری (interoperability) و استاندارسازی (standardization).
«حضور» عبارت است از احساس بودن در فضای مجازی بهطور واقعی و ملموس و در کنار افراد دیگر. نتایج چندین دهه تحقیق نشان داده است که کیفیت تعاملات آنلاین با ایجاد حس حضور واقعی در این فضا بهبود پیدا میکند. این حس حضور هم از طریق تکنولوژیهای واقعیت مجازی مانند نمایشگرهایی که روی سر قرار میگیرند، ایجاد میشود.
مفهوم کلیدی دوم که متاورس را از تجربه کنونی ما از اینترنت متفاوت میکند، «تعاملپذیری» است. تعاملپذیری به این معنا است که ما در متاورس میتوانیم از مقصدی به مقصد دیگر سفر کنیم، درحالیکه تمام داراییهای دیجیتال خود از جمله آواتار و آیتمهای مجازی جمعآوریشده را به همراه داریم. مثلاً میتوانید پوسته تفنگی را که در بازی کانتر استرایک خریدهاید، در بازی فورتنایت استفاده کنید یا از طریق فیسبوک به دوستانتان هدیه بدهید. یا مثلاً میتوانید خودرویی را که در بازی راکت لیگ یا حتی وبسایت پورشه طراحی کردهاید، در بازی روبلاکس برانید.
مفهوم سوم «استاندارسازی» است که قابلیت تعاملپذیری بین پلتفرمها و سرویسها را در سراسر متاورس ممکن میکند. استانداردهایی که برای متاورس در نظر گرفته میشود، استفاده گسترده از آن را در سراسر دنیا امکانپذیر میکند. سازمانهای بینالمللی نظیر گروه تعاملپذیری متاورس باز این استانداردها را تعریف میکنند.
مزایای زندگی در متاورس
متاورس وضعیتی است که قرار است جانشین اینترنت کنونی شود و تمام محتوای آن را اما با محدودیتهای دسترسی بسیار کمتری به کاربران عرضه کند. پلتفرمهای آنلاین فعلی به کاربران اجازه میدهند در همان محدوده مختص هر سرویس تا حدودی آزادانه حرکت کنند، اما قابلیت تعاملپذیری بین پلتفرمی را محدود میکنند؛ مثلاً شما آزاد هستید هر چیزی را که دوست دارید در ماینکرفت بسازید، اما نمیتوانید آنچه را که در ماینکرفت ساختهاید به بازی فورتنایت منتقل کنید. این در حالی است که متاورس به کاربران امکان میدهد محتوای دلخواه خود را در هر پلتفرمی تولید کرده و آن را آزادانه در سراسر این جهان دیجیتال توزیع کنند.
بر خلاف اینترنت فعلی، کاربران متاورس تغییرات ایجادشده توسط کاربران دیگر را در لحظه و زمان واقعی تجربه خواهند کرد. اگر کاربری هرگونه تغییری در متاورس ایجاد کند، آن تغییر دائمی بوده و بلافاصله برای همه قابل مشاهده است. تداوم و قابلیت تعاملپذیری به کاربران امکان میدهد برخلاف اینترنت، هویت و تجربههای آنلاین خود را در سراسر متاورس حفظ کنند. به این معنی که در متاورس، کاربران دیگر نیازی به داشتن پروفایل جداگانه در توییتر، کاراکتری در فورتنایت و اکانت ردیت ندارند، بلکه میتوانند در تمام این پلتفرمها تنها خود واقعیشان باشند. این تداوم هویت، عاملی اساسی در شکلگیری نحوه خرید و مصرف محتوا توسط کاربران متاورس خواهد بود.