به طور کل، اخبار جعلی روایتی نادرستی است که به صورت واقعی منتشر و تبلیغ میشود. از نظر تاریخی، اخبار جعلی معمولا تبلیغاتی برای ایجاده عقیدهای خاص یا حمایت از موضع خاصی توسط صاحبان قدرت بوده است، حتی اگر کاملا نادرست باشد. رسانههای اجتماعی اکنون فضایی را ایجاده کردهاند که هر کسی با هدف مشخص خود میتواند دورغها را طوری منتشر کند که گویی حقیقت است. میتوان به افراد پول پرداخت کرد تا از طرف شخص دیگری اخبار جعلی را ارسال کنند یا میتوانند توسط برنامههای خودکار، اغلب ربات نامیده میشوند، اخبار جعلی تولید شده را به صورت خودکار منتشر کنند. انگیزههایی که باعث میشود مردم اخبار جعلی را ایجاد و توزیع کنند و به اندازه نظرات فردی متعدد و فراوان است.
خطرات اخبار جعلی
در حالی که برخی از نمونه اخبار جعلی مظلومانه یا صرفا یک تلاش برای سرگرمی به نظر میرسند، اما بسیاری از آنها میتوانند مخرب و حتی خطرناک باشند. اخبار جعلی برای تغییر باورها، نگرشها و یا براداشتهای افراد ایجاد میشود، بنابراین آنها در نهایت رفتار خود را تغییر میدهند. این بدین معناست که اگر در دام اخبار جعلی قرار بگیرید و آن را باور کنید، اعتقادات و تصمیمان شما توسط هدف خاص شخص دیگری پیش میرود. همچنین، در برخی از نقاط جهان، انتشار و به اشتراک گذاری اخبار جعلی میتواند عواقب قانونی برای شما داشته باشد.
چگونه اخبار جعلی را شناسایی کنیم؟
همچنین چگونه میتوانید از خود در برابر اجبار جعلی محافظت کنید؟ موثرترین راه این است که فقط به چیزی اعتماد کنید که بتوانید آن را تایید کنید.
• منبع را در نظر بگیرید: به منبع واقعی خبر فکر کنید. یک وبلاگ محلی به اندازه یک مجله مهم دانشگاهی قابل اعتماد نخواهد بود. منبع به چه معنی است؟ اهداف آنها چیست؟
• منابع پشتیبانی:به منابع ذکر شده در مقاله نگاه کنید. آیا آنها خودشان معتبر هستند؟ آیا آنها وجود خارجی دارند؟
• چندین منبع: فقط به یک کقاله اعتماد نکنی. هرچه بیشتر از منابع مختلف بخوانید، به احتمال زیاد میتوانید نتیجه گیری دقیقتری بکنید. همچنین منابع و دیدگاهها متنوعی را در نظر بگیرید، به عنوان مثال، اخبار کشورهای مختلف یا نویسندگان با پیشینههای مختلف
• نویسنده خبر را چک کنید: نویسنده کیست؟ درباره آها تحقیق کنید تا ببینید آیا نویسنده معتبری هستند، شهرت آنها در جامعه چگونه است، برنامه مشخصی دارند یا شخصی که مطلب را نوشته شخصی واقعی است. در زمینه تخصص خود تالیف کنید؟
• تاریخ نوشتن خبر را بررسی کنید: اطمینان حاصل کنید که تاریخ جدید است و این داستان قدیمی نیست که به تازگی دوباره بارگذاری شده باشد.
• نظرات: حتی اگر مقاله، فیلم یا پست قانونی است، مراقب نظرات ارسال شده در پاسخ باشید. اغلب اوقات پیوندها یا نظرات ارسال شده در پاسخ میتوانند توسط رباتها یا افرادی که برای ارائه اطلاعات بد، گیج کننده یا غلط استخدام شدهاند، به طور خودکار تولید شوند.
• تعصبات خود را بررسی کنید: عینی و بی طرف باشید. آیا تعصبات شخصی شما میتواند در پاسخ شما به مقاله تاثیر بگذارد؟ مشکلی که ما انسانها اغلب با آن روبه رو میشویم این است که فقط منابعی را میخوانیم که به سادگی، آنچه که قبلا به آن اعتقاد داشتیم را تایید میکند. با خواندن منابع دیگری که معمولا آنها را مرور نمیکنید، خود را به چالش بکشید.
• بودجه را بررسی کنید: حتی انتشارات قانونی نیز حامیان مالی و تبلیغاتی دارند که میتوانند بر روی مقاله یا منبع تاثیر بگذارند. بررسی کنید که بودجه چگونه و توسط چه کسی تامین میشود.
• در بازنشر اخبار دقت کنید: اخبار جعلی برای بازنشر، بازنویسی و یا ارسال اطلاعات نادرست به باورمندان خود متکی است. اگر در مورد اصالت مقاله مطمئن نیستی، دو بار فکر کنید یا از اشتراک آن با دیگران خودداری کنید.
منبع: ماهنامه رسمی OUCH